Een ingekorte versie van dit artikel verscheen in de Uitagenda van september 2017 (nr. 101, jaargang 11).
Samen met haar dochters Mees en Roos woont Helly Scholten (interieurstylist en oprichter van Floatcamp) op Heijplaat. In een tijdelijke experimentele kaswoning, welteverstaan. “Toen dit in 2015 op mijn pad kwam, wilde ik per se het testgezin zijn voor deze woning,” aldus Helly. In de eerste plaats omdat ze naar andere manieren zocht om duurzaam te wonen en leven, maar dat het huis er fantastisch uitziet is natuurlijk een fijne bijkomstigheid.
Meer zien van Helly en haar huis? Instagram: greenhouse_living
Energiezuiniger wonen
Het huis op Heijplaat is gemaakt van natuurlijke materialen als hout, leem en rubber, heeft een kas op het dak én aan de achterzijde, en een binnentuin bij de entree. Letterlijk en figuurlijk groen dus, en dat was precies Helly’s wens. Want jaren geleden deed een blik op de energierekening haar huiveren. Helly: “Ik woonde in een groot oud pand in Rotterdam West en maakte op basis van de energierekening een rekensommetje. Eerst voor onze eigen situatie, maar daarna voor de buurt en voor heel Rotterdam. Ik schrok ervan en besloot dat het anders moest.” Ze stopte vervolgens veel energie in het zoeken naar woonvormen die energie opleveren, in plaats van slechts verbruiken.
Earthships: ultiem duurzaam wonen
Ze stuitte tijdens haar zoektocht op zogenaamde Earthships: ultieme duurzame huizen. Helly wilde iets dergelijks zelf bouwen, maar liep tegen beperkingen aan. Helly: “Als leerproject wilden we eerst iets tijdelijks bouwen, maar ik kreeg geen vergunning. Ik moest fondsen bij elkaar krijgen en van alles verantwoorden. Het had heel wat voeten in de aarde, erg frustrerend.”
Ik wilde per se het testgezin zijn voor deze experimentele woning!
Toen hoorde ze over het experimentele bouwwerk van Arjan Kassenberg en ‘zijn’ minor Duurzaam Integrale Bouwtechniek aan de Hogeschool Rotterdam. Helly: “Hij vertelde er enthousiast over, het project was net afgerond en hij zocht een testgezin. Ik riep ter plekke dat ik dat wilde zijn. ‘Doe even rustig, je hebt het nog niet gezien,’ zeiden anderen. Maar dit was wat ik zocht!”
Anders bouwen
Bij het zien van het bouwwerk op Heijplaat wist ze het écht zeker. “We zetten ons huis in West te koop, deden vrijwel al onze spullen weg en verhuisden.” Ze woont er nu twee jaar en tot mei 2018. Daarna wordt de woning afgebroken, net als de andere experimentele woningen op het terrein. “Dit huis blijft geen honderden jaren staan, dat ligt ook aan de materialen. Maar feit is dat we anders moeten bouwen. Van betonnen casco leren we niets meer,” zegt Helly stellig. “Ik vind ze zo lelijk, die prefab woningen. Het is mijn grote frustratie dat die woningen helemaal niet veel kosten om neer te zetten, maar dat ze worden verkocht voor drie ton. Je betaalt je hele leven een schuld af aan een groepje mensen dat je nooit hebt gezien! En waarom moet alles hetzelfde? Ik wil zelf bepalen hoe mijn huis eruit ziet!”
Geen ideale woning
Via haar website en Instagram-account kreeg Helly veel positieve feedback en werd er ook vanuit het buitenland interesse getoond. Ze snapt het enthousiasme, maar waarschuwt ook. “Je moet dit niet klakkeloos nabouwen, dan heb je een probleem. De looks van deze woning krijgen van mij een dikke tien, maar er zijn verbeteringen nodig. Dat is natuurlijk ook de reden dat wij hier wonen, om dat aan het licht te brengen.” Het grootste nadeel vindt ze de kas aan de zuidzijde van het pand. “Die werkt beneden goed, maar is boven te warm in de zomer en in de winter soms zo koud dat we met een winterjas aan staan te koken.” De positieve punten? “Het vele daglicht, de natuurlijke materialen en de binnentuin. Het vakantiegevoel is hier permanent.”
Dichter bij de natuur
Helly krijgt veel bezoekers over de vloer die geïnteresseerd zijn in het pand. “Dat was een afspraak met de school, dat ze hier mensen mogen rondleiden. Er komen bijvoorbeeld studenten die zich hierin verdiepen, maar ook architecten, mensen van de gemeente en bezoekers uit het buitenland die iets dergelijks zelf willen bouwen.” Als het om duurzaam bouwen gaat heeft Nederland nog een lange weg te gaan, zegt Helly. “Dit is hier nog te hoog gegrepen, in Noorwegen, Zweden en ook Duitsland zijn ze daarin al veel verder. Daar leven ze ook veel dichter bij de natuur.”
Reislust
Helly werd geboren in Amerika, maar kwam op haar tweede naar Rotterdam. Hier groeide ze op. “Natuurlijk heb ik een band met de stad, maar op mijn achttiende wilde ik er zo snel mogelijk weg. Ik woonde en werkte vervolgens in Italië, Frankrijk, Engeland, Amerika en Japan.” Op een gegeven moment wilde ze weer terug en stettelde in de Maasstad. “Nu komt die onrust weer terug, merk ik. Dat herken ik ook in mijn dochters, die hebben ook een drang naar het buitenland.” Met haar oudste dochter Mees ging ze daarom dit jaar naar Vietnam, als cadeautje voor haar slagen.
Drijvende camping
Helly werkte als interieurstylist, maar dat staat even op een laag pitje. Ze heeft veel werk aan het huis en specialiseert zich in duurzaam en verantwoord wonen en bouwen. Haar ambities liggen op het water. “Als ik mag dromen, dan droom ik over drijvende woningen. Ik werk nu aan de oprichting van Floatcamp, een drijvende camping. Je tentje of caravan staat daarbij op drijvende tuinen, daar komt het op neer. Op een eilandje dat wordt aangedreven door wind- of zonne-energie. Ik wil mensen zo op een leuke manier kennis laten maken met nieuwe technologieën. We kunnen ons water in Rotterdam bovendien veel beter benutten. In hotels in het buitenland betaal je altijd het meest voor de kamers met uitzicht op het water.”
Heijplaat
Van West verhuisde Helly naar Heijplaat. Van pal naast het centrum, naar afhankelijk van de Waterbus. Die omschakeling viel reuze mee, vertelt ze. Er is weinig contact met directe omwonenden, behalve met de mensen die - net als zij - op het stuk grond wonen dat is bedoeld voor experimenteel en tijdelijk wonen. Zoals de oprichters van Tiny House Academy. In het centrum van Rotterdam komt ze veel minder vaak. “Vroeger was ik zo op de Binnenweg, maar nu heb ik meer tijd en structuur nodig. Ik sta om zes uur op om alle planten water te geven en de hond uit te laten. Dit huis vraagt veel onderhoud en elke week heb ik bezoekers over de vloer, dus je moet het bijhouden. Ramen zemen hier is geen grapje, kan ik je vertellen.”
“Waarom zou je je leven lang krom liggen voor een huis?”
Helly kijkt nu heel anders tegen wonen aan dan een paar jaar geleden. Ze ageert tegen het kuddegedrag in de bouw- en woonwereld. Helly: “Uiteindelijk is een huis gewoon een dak boven je hoofd, niet veel meer dan dat. Het moet in ieder geval niet iets zijn waar je je hele leven voor krom moet liggen. Ik zie wonen nu vooral als iets functioneels.”