In de aanloop naar het North Sea Jazz Festival (NSJ) kijken we binnen bij Rotterdamse jazzmuzikanten, jazzliefhebbers en organisatoren van NSJ.

Drummer en componist Mark Schilders timmert stevig aan de weg in binnen- én buitenland. Op NSJ brengt hij dit jaar zijn debuutalbum ten gehore. Sinds februari woont Mark heel ‘blij’ in zijn jaren dertig bovenwoning op de C.P. Thielestraat. Hij blijft voorlopig zitten waar hij zit. “Ik ben de afgelopen drie jaar zo veel de hort op geweest, dat ik dacht: ‘Nu is het klaar, ik blijf!’ Sinds ik hier woon, voelt Rotterdam nóg meer als thuis. Laatst was ik in Italië en kreeg ik na een dag al heimwee!”

De C.P. Thielestraat in volle bloei.

In de voorkamer hangt boven de schouw een ‘van Goghje’. “Van Gogh schreef in brieven naar zijn broer veel over het artistieke proces dat hij doormaakte. Ik vind hem een heel inspirerend persoon.”

Zuidelijke roots

Zijn zachte g verraadt dat Mark geen geboren Rotterdammer is. Zijn roots liggen in Waalwijk, van oudsher de stad van de schoenen. “Mijn opa was schoenmaker voor schoenenfabriek Greve. Toen hij met pensioen ging, heeft hij van alle fabrieksschoenen miniaturen gemaakt. Ik heb er een paar in huis staan, ze zijn tot in detail nagemaakt.’ Hoewel Mark het schoenmakersvak aan zich voorbij liet gaan, trad hij tóch in de voetsporen van zijn grootvader. “Mijn opa was naast schoenmaker ook muzikant. Hij speelde gitaar, zong en zat in een toneelgezelschap. Ik voel mij heel verbonden met hem. Zijn oude instrumenten die hier staan, zijn mij dan ook veel waard. Hij overleed toen ik twaalf was. Het is jammer dat hij niet kan zien wat er nu allemaal met mij gebeurt.”

Foto’s van Marks opa, zijn mondharmonica en een paar door hem gemaakte miniatuurschoenen. “Ze zijn van echt leer, net als het origineel.”

De oude gitaar en accordeon van zijn opa kregen een mooi plekje. “De accordeon kreeg ik onlangs van mijn oma. Hij komt denk ik uit de vijftiger of zestiger jaren en kwam bijna onaangetast uit de koffer.”

Eerst de wereld veroveren, dan settelen

Mark zat al vroeg ‘in de muziek’. Van zijn vijfde tot zeventiende was hij actief op de muziekschool in Waalwijk, twee jaar op het Tilburg Conservatorium volgden, waarna hij de overstap maakte naar Codarts in Rotterdam. Toen hij op zijn twintigste naar Rotterdam verhuisde, kwam hij in een – hoe kan het ook anders – muzikaal studentenhuis op de Volmarijnstraat terecht. In de jaren daarna verhuisde hij nog een aantal keer binnen Rotterdam. Daar bleef het niet bij; zijn carrière nam een vlucht en al snel reisde hij de hele wereld over. Zo woonde hij in 2012 in New York, waar hij studeerde aan The New School for Jazz & Contemporary Music. Maar ook Japan, China en Zuid-Korea deed hij aan.

Ik heb hier rust aan mijn hoofd én ben zo op de Binnenweg

Na deze veelbewogen jaren zonder een echt thuis, verlangde hij naar juist dát. “Ik heb altijd met huisgenoten gewoond en was toe aan iets voor mijzelf. Iets groters. Een vriend van mij woonde in dit huis. Ik zei al tegen hem: ‘Als je hier weggaat, is dit iets voor mij.’ En dat gebeurde. Het voelt inmiddels echt als míjn huis. Ik hoef met niemand rekening te houden en heb rust aan mijn hoofd. Vanaf hier loop ik zo de Binnenweg op, te gek vind ik dat!”

“De foto van New York in de jaren dertig is een standaard ding van Ikea, maar wel een van de mooiste standaard dingen van Ikea! Het twee dollar briefje schijnt financieel geluk te brengen, maar voor mij is het gewoon een aandenken.”

Boven de schouw in de achterkamer hangt en schilderijtje dat Mark bij zijn moeder op zolder vond. “Het is de plek in Waalwijk waar ik ben geboren. Vroeger zag het er zo uit, nu is het een nieuwbouwwijk.”

Het balkon aan de achterzijde grenst aan de tuin van ‘De Omscholing’. We keken eerder al eens bij zijn overburen binnen.

Een tv maakt alles lelijk!

Na zijn nomadenbestaan, was de verhuizing een makkie. “Ik had niks meer, alleen een matras en eettafelstoelen. De rest heb ik voornamelijk via Marktplaats verzameld.” Die verzameling is met zorg aangelegd, want lelijk spul – zoals een tv – komt er niet in. Terwijl hij naar de schouw kijkt: ‘Waar moet ik die neerzetten dan? Dan wordt alles lelijk! Films kijk ik wel op mijn computer.’ Voor audio apparatuur werd wél ruimte vrijgemaakt. Mark is een verse vinylverzamelaar. “Platen draaien vind ik een heel romantische handeling. Je kunt een plaat pas na twintig minuten omdraaien en dus niet zappen. Het is een heel bewuste manier van muziek luisteren.”

Geen tv, wel een stapel op kleur gesorteerde boeken. “Dat heeft een vriendin van mij gedaan tijdens de verhuizing. De meeste boeken heb ik verzameld in New York. Ik lees graag fictie, het liefst Haruki Murakami. Hij schrijft heel poëtisch en open, met een goeie dosis sci-fi.”

De jaren vijftig kast in het slaapvertrek scoorde Mark op Marktplaats. “Ik heb ‘m opgeknapt met de skills die ik overhield aan mijn bijbaantje in meubelbedrijf FabriekNL.”

Van drummer naar componist

Tussen alle vintage vondsten schittert één object door afwezigheid: het drumstel. “Drummen doe ik niet thuis, ik oefen op een industrieterrein in Rotterdam Noord-West. Een werkplek is wel fijn hoor! Daarnaast is het hier veel te gehorig. Ik schrijf ook veel muziek, dat doe ik wél thuis.”

Ik dacht altijd: ik kan toch niet op tegen de anderen.

Hoewel hij vaak werkt als ‘freelance drummer’ voor anderen, is muziek schrijven een steeds groter onderdeel van zijn leven. “Het is heel delicaat. Ik dacht altijd: ik kan toch niet op tegen de anderen. Totdat ik de vraag kreeg een compositie te maken voor een festival. Ik nam de opdracht aan zonder ooit iets op papier gezet te hebben. Het werd een groot succes.” Dat succes breidde zich snel uit toen Mark in 2014 werd verkozen tot ‘Nieuwe Maker’. Met de hiermee verkregen subsidie en begeleiding kon hij zich verder ontwikkelen als componist. “Ik kreeg de tijd om te praten over mijn visie en mijn ideeën uit te werken. Zonder dit steuntje in de rug had ik de komende tien jaar nog geen album uitgebracht.” Maar het album ligt er! In Kantine Walhalla vindt op 7 juli de cd presentatie plaats.

Rotterdam, number one

Van alle wereldsteden waar Mark kwam, voelt hij zich in Rotterdam het meest op zijn plek. “Ik zie het om mij heen steeds meer veranderen. Waar bijvoorbeeld eerst een shoarmatent zat, zit nu een biologisch restaurant.” Mark juicht de veranderingen in de stad toe. Zoals alle veranderingen in zijn leven eigenlijk. “De stad verandert met mij mee!”